Ambeleye Kalkmak (Runaway) Nedir?
Ambele yada diesel runaway dizel araçlarda görülen bir olaydır. Motora kontrolsüz bir şekilde(enjektör arızası veya yakıt pompa arızası gibi.) yakıt gelmesi ve ya silindirlere sürekli yağ kaçması (özellikle turbo yağ kaçakları) sonucu meydana gelir. Motor, yağı yakıt gibi algılar ve yakıt olarak kullanmaya başlar. Siz gaza basmasanız hatta kontağı kapatsanız bile motor çalışmaya devam eder ve çok yüksek devirlere çıkmaya başlar. Ambeleye kalkan bir motor kullanılamaz hale gelebilir.
Dizel motorlarda ateşleme için buji yoktur ve yanma sıkıştırılmış hava üzerine yakıt püskürtülmesiyle kendiliğinden oluşur. Yine benzinli araçlarda olduğu gibi motora gelen havayı kesebilecek boğaz kelebeği tertibatı yoktur. Bu yüzden ambele gerçekleştiğinde(yakıt pompası arızası sonucu sürekli yakıt gelmesi ve ya silindirlere sürekli yağ gelmesi sonucu) kontağı kapatsanız bile (dizel motor ateşleme için bujiye ihtiyaç duymadığından)motor çalışmaya devam eder ve bu bir döngüye girer. Motor yüksek devirlerde kontrolsüz çalışır ve kullanılamaz hale gelir.
Turbo Kaynaklı Yağ Kaçağı
Turbo, kompresor türbini tarafından yağ kaçırdığı zaman emme manifolduna sürekli yağ kaçar ve bu yağ havayla birlikte silindirlere alınır ve yakıt gibi yanar. Bu sebeple ambeleye kalkan bir motor, motor yağı komple bitene kadar çalışır ve kullanılamaz hale gelir.
Ambele gerçekleştiğinde kontağı kapatmak işe yaramayacağından hızlı bir şekilde ya havanın kesilmesi yada yakıtın kesilmesi gerekir. Motor hava giriş yerini bilmeniz ve hızlıca orayı kapatmanız gerekecektir. Emme manifoldu hava giriş borusu sökülerek manifold girişi bir bezle kapatılabilir. Ambeleyi durdurmanın diğer bir yolu da aracı en yüksek vitese takıp frene basarak ayağınızı debriyajdan çekerek motoru durmaya zorlamanızdır. Bu durumda kavramanız hasar görecektir fakat motorun yanmasından daha ekonomiktir.
Bu tür bir olayla karşılaşmamanız için aracın bakımını aksatmamak, doğru yağ kullanmak ve fazla yağ koymamak önemlidir.
